ปวดหลัง เอ๊ะ...ยังไง

ได้ยินเรื่องราวการแก้อาการปวดหลัง มาก็หลากหลายวิธี ทั้งการแพทย์แผนปัจจุบัน แผนโบราณ หรือ แพทย์ทางเลือก หรือแม้กระทั่ง แพทย์งูๆ ปลาๆ

ราวๆ ต้นเดือน มีนาคม 2013 "พี่ห้าว" เพื่อนของผมตั้งแต่สมัยมัธยมปลาย บอกว่า จะหัดตีกอล์ฟ แล้วว่างๆ ก็ไปไดรฟ์ กี่ถาดของมัน จำไม่ได้

หลังจากไดรฟ์กอล์ฟ ก็เกิดอาการปวดเมื่อยตามเนื้อตัว

มันบอกผมว่า อาจารย์วิทยาลัยพละ แนะนำให้ไปจัดกระดูก

ผมก็ได้แต่เตือนมัน ว่าให้ดูให้ดี ถามก่อนว่า เขาทำอย่างไร

แล้วมีเวลา ก็ ศึกษาไปด้วย ว่าสิ่งที่คนจัดกระดูกนั้น ทำ มันถูก มันใช่ไหม ??

แล้ววันหนึ่ง พี่ห้าว ก็ส่งรูปมาให้ผมดู ผมเห็นแล้ว ตกใจมาก

รีบบอกให้มันหยุด แล้วเลิกไปทำวิธีนี้เด็ดขาด

พร้อมทั้งแนะนำให้มันไปศึกษาการ Warn Up & Cool Down และการยืดเหยียด ทุกครั้งที่ออกกำลังกาย

ท่าที่ พี่ห้าวถูกกระทำ ด้านบนนั้น ส่งผลอย่างไร ??

 

กายวิภาคของกระดูกสันหลัง

กระดูกสันหลังนอกจากเป็นโครงสร้างแข็งแรงที่ปกป้องแกนของไขสันหลังแล้ว ยังทำหน้าที่เป็นจุดเกาะของกล้ามเนื้อของหลัง และยังเชื่อมต่อกับกะโหลกศีรษะ (skull) กระดูกสะบัก (scapula) กระดูกเชิงกราน (pelvic bones) และกระดูกซี่โครง (ribs) อีกด้วย

กระดูกสันหลังในคนปกติจะจะจัดจำแนกตามตำแหน่งและรูปร่างลักษณะ ได้แก่

1. กระดูกสันหลังส่วนคอ (Cervical vertebrae) ซึ่งมีจำนวน 7 ชิ้น อยู่ในช่วงลำคอ กระดูกสันหลังในส่วนนี้ทำหน้าที่เป็นจุดเกาะของกล้ามเนื้อและเอ็นที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของลำคอและศีรษะ

2. กระดูกสันหลังส่วนอก (Thoracic vertebrae) มีจำนวน 12 ชิ้น อยู่ในส่วนอก และมีลักษณะพิเศษคือจะมีจุดเชื่อมต่อสำหรับกระดูกซี่โครง ซึ่งเป็นโครงร่างสำคัญของช่องอก

3. กระดูกสันหลังส่วนบั้นเอว (Lumber vertebrae) มี 5 ชิ้น อยู่ในช่วงเอว และมีขนาดใหญ่เพื่อรองรับน้ำหนักของร่างกายท่อนบน และมีส่วนเป็นจุดเกาะของกล้ามเนื้อที่เป็นผนังทางด้านหลังของช่องท้องอีกด้วย

4. กระดูกสันหลังส่วนกระเบนเหน็บ (Sacral vertebrae) ซึ่งเดิมมี 8 ชิ้น แต่จะเชื่อมรวมกันเป็นชิ้นเดียว และจะต่อกับกระดูกเชิงกราน (pelvic bone) โดยจะมีช่องเปิด (sacral foramina) เพื่อเป็นทางผ่านของเส้นประสาทที่ไปยังบริเวณเชิงกรานและขา

5. กระดูกสันหลังส่วนก้นกบ (Coccygeal vertebrae) ซึ่งอาจมี 3-4 ชิ้น ซึ่งจะเชื่อมกันเป็นกระดูกชิ้นเดียวเป็นกระดูกรูปสามเหลี่ยมที่ปลายด้านล่างสุด

การแตกหักของกระดูกสันหลัง (Vertebral fractures) การแตกหักของกระดูกสันหลังสามารถเกิดขึ้นได้ทุกส่วน แต่ความร้ายแรงของอาการที่เกิดขึ้นไม่ได้เกิดจากการแตกหักเท่านั้น แต่เกิดจากความเสียหายที่เกิดกับโครงสร้างภายในช่องภายในกระดูกสันหลังและ เนื้อเยื่อโดยรอบ 

ในกระดูกสันหลังส่วนคอ แม้ว่าจะมีเอ็นต่างๆ จำนวนมากเพื่อเพิ่มเสถียรภาพของโครงสร้าง แต่หากเกิดการบาดเจ็บรุนแรงจะสามารถทำลายความเสถียรของกระดูกสันหลังส่วนนี้ได้ โอกาสที่จะเกิดการบาดเจ็บของไขสันหลังจะมีได้สูง และอาการที่เกิดขึ้นจากการบาดเจ็บที่ส่วนนี้ ได้แก่อัมพาตทั้งแขนและขา (quadriplegia) รวมทั้งอาจเกิดความล้มเหลวของระบบหายใจ 

เนื่องจากความเสียหายของไขสันหลังส่วนคอและเส้นประสาทไขสันหลังส่วนคอคู่ที่ 3 ถึง 5 ซึ่งมีแขนงประสาทที่ไปควบคุมกะบังลม (phrenic nerve) แม้แต่การบาดเจ็บเพียงเล็กน้อยของกระดูกสันหลังส่วนคอนี้ก็อาจส่งผลต่อการเคลื่อนไหวของแขนและขา รวมทั้งการหายใจก็จะติดขัดได้ง่าย 

ส่วนการบาดเจ็บของกระดูกสันหลังส่วนบั้นเอว นั้นพบได้ไม่มากนัก แต่หากเกิดขึ้น มักจะเกิดจากแรงจำนวนมาก เช่นการกระแทกอย่างรุนแรงในกรณีของอุบัติเหตุหรือการบาดเจ็บระหว่างการเล่นกีฬา ซึ่งอาจต้องตรวจอวัยวะภายในช่องท้องและกระดูกอื่นๆ เพื่อตรวจหาความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นกับอวัยวะโดยรอบ 

-----------------------

ลักษณะของการดึงกระดูก จากในภาพแรก ที่พี่ห้าว ถูกดึงเหมือนการแยกส่วนของร่างกายท่อนบน กับท่อนล่างออกจากกันนั้น คล้ายการลงโทษของชนเผ่าอะไรสักเผ่าหนึ่ง ในภาพยนตร์ที่เคยดูสมัยเด็กๆ

การดึงในลักษณะคล้ายๆแบบนี้ หากทำโดยนักกายภาพบำบัด จะไม่ผิดอะไร เนื่องจากว่า ก่อนดึงโดยทีมกายภาพบำบัดนั้น จะต้องถูกสั่งโดยแพทย์เฉพาะทางมาก่อน และทีมกายภาพฯ จะดูว่า ต้องดึงด้วยน้ำหนักเท่าไร ? เป็นระยะเวลานานเท่าไร ? 

แล้วด้านหลังจะใช้เข็มขัด ที่ให้ความร้อนพอเหมาะ ในการช่วยรักษากระดูกสันหลัง พร้อมๆกับการดึงหลังอย่างเป็นจังหวะนั้นๆ

ซึ่งของพี่ห้าว ผมก็ไม่แน่ใจว่า มันปวดหลังจากกล้ามเนื้อ ที่ไม่ได้ Warm Up ให้ถึงจุด หรือ ถูกจุด

แต่ที่แน่ๆ ผลที่เห็นคือ มันถูกดึงหลัง จากภาพแรกที่แสดงไป

อีกไม่กี่นาทีต่อมา พี่ห้าว ส่งรูปอีก 1 รูปมาให้ผม 

จากความรู้สึกล้วนๆ ที่ได้เห็นภาพนี้ บอกได้อย่างไม่ต้องคิดเลยว่า พี่ห้าว ผิดพลาดมาก ที่ไปให้ใครก็ไม่รู้ ทำการดึงหลัง บิดหลังแบบนี้

ที่บอกว่าจากความรู้สึก เนื่องจาก ผมไม่ได้เป็นแพทย์ ไม่มีความรู้ด้านนี้อย่างถ่องแท้ เพียงแค่ศึกษาบ้าง เพราะตัวเองมีปัญหาจากกระดูก เลยได้ศึกษา

ภาพนี้ พี่ห้าวถูกดึงไปทางขวามือพี่ห้าวจากแนวหน้าอก และถูกดึงไปทางซ้ายมือพี่ห้าวจากด้านแขน

ลองนึกภาพตาม

จะเกิดอะไรขึ้น ถ้ากระดูกสันหลังของคุณที่เป็นแนวเส้นตรง ถูกดึงให้บิดไปทางซ้ายจุดหนึ่ง และถูกบิดไปทางขวาอีกจุดหนึ่ง

    

ไขสันหลัง (Spinal Cord) เป็นส่วนของระบบประสาทที่ต่อมาจากสมองเพื่อควบคุมร่างกาย ตั้งแต่คอลงมา  ระหว่างข้อจะมีหมอนของกระดูกคั่นอยู่ เพื่อลดแรงกระแทก และทำให้บิดตัวได้

หน้าที่ของไขสันหลัง
1.เป็นทางผ่านของกระแสประสาทจากหน่วยรับความรู้สึกไปยังสมอง (รับความรู้สึกSensory) ทำให้เรารู้สึกเจ็บ ร้อน ฯลฯ
2.เป็นทางผ่านของกระแสประสาทจากสมองกับหน่วยปฏิบัติงาน (สั่งการ Motor) เช่นยกแขน ต่อย ฯลฯ
3.สามารถ สั่งการได้เอง ในระบบ Reflex เพื่อป้องกันตัว เช่นพอโดนของร้อนเราจะชักมือหนีทันที (ถ้ามัวรอให้ส่งความรู้สึกร้อนไปถึงสมองแล้วสมองส่งคำสั่งกลับมาให้ชักมือ ออกจะไม่ทัน) 

 ความผิดปกติของไขสันหลัง

1.จากอุบัติเหตุ มีหลายระดับรุนแรงที่สุดอาจถึงกับทำให้ตัว Spine เคลื่อนออกจากกันทำลาย Spinal Cord จะเป็นอัมพาต (Paralysis) ได้ ตามบริเวณที่มันเลี้ยง และส่วนที่ต่ำลงมาทั้งหมด

ถ้าเป็นที่ระดับคอ อาจทำให้ตาย จากการหายใจไม่ได้ เพราะมันควบคุมกล้ามเนื้อในการหายใจ และกะบังลม  

การช่วยเหลือผู้ป่วยที่เกิดอุบัติเหตุจึงต้องระวังเรื่องนี้มากๆ เพราะ Spine มันอาจเคลื่อนออกจากกันแล้ว แต่ยังไม่ทำลาย Spinal Cord (เชื่อว่าส่วนหนึ่งเป็นอัมพาตจากการขนย้าย) อย่าอุ้มผู้ป่วย ให้หาแผ่นกระดานสอดเขาใต้ตัวช้าๆ แล้วหาของวางประกบคอ 2 ข้างไม่ให้ขยับแล้วยกไป

การตกจากที่สูงในท่ายืนส้นกระแทกพื้น อาจทำให้กระดูกส้นเท้า(Calcaneum)แตก หรือ จากแรงกด(compress) ทำให้กระดูกและ Disc ยุบลง

2.จากความชรา ทำให้กระดูกผุ (Osteoporosis) และ Disc บางลง(Degenerated Disc)
การรักษา ควรไปหาหมอทั้งหมด จะรักษาตามอาการ และจะผ่าตัดก็ต่อเมื่อ
     1.รักษาเต็มที่แล้วอาการปวดไม่ลดลง
     2.มีอาการกดทับเส้นประสาท คือปวดหรือชาไปตามบริเวณที่มันไปเลี้ยง และกล้ามเนื้อบริเวณนั้นเริ่มลีบ 

-------------------------

จากการถูกบิด ถูกดึง ถูกรั้ง ของพี่ห้าว ส่งผลกับกระดูกสันหลังของพี่ห้าวแน่นอน

ที่ผมทำได้ คือ การเตือน ให้ หยุด !! และ หัด Warm Up & Cool Down รวมทั้ง การยืดเหยียด ก่อนออกกำลังกายทุกครั้ง

เชื่อว่า หลายคนก็คงถูกดึงรั้ง แบบนี้มา โดยที่ไม่ได้ศึกษาก่อน 

หยุดเถอะครับ !! ศึกษาก่อน แล้วจะให้ดึง ให้รั้ง ให้ดัด ให้บิด ก็ตามใจท่านๆ